DIĞER
TRAVMATİK BEYİN YARALANMALI HASTALARIMIZIN FONKSİYONEL, KOGNİTİF DEĞERLENDİRİMLERİ VE REHABİLİTASYON SONUÇLARI
FUNCTIONAL, COGNITIVE EVALUATION AND REHABILITATION RESULTS OF OUR PATIENTS WITH TRAUMATIC BRAIN INJURY
Ayşe KAYA1, Meltem DALYAN1, Havva ÜLKER1, Hülya KOÇYİĞİT2, Müfit AKYÜZ1, Aytül ÇAKCI1, Emin ÖNDER2
1Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
2Ankara Numune Hastanesi Psikiatri Kliniği
Makale Dili: TR - Medline No: 33167
ÖZET
Travmatik beyin yaralanması (TBY), hızlı teknolojik gelişmeye paralel olarak artmakta ve önemli sağlık, sosyal problemleri beraberinde getirmektedir. Gelişen nöroşirürjik ve acil müdahale yöntemleriyle TBY sonrasında mortalite azalarak hayatta kalma oranı artmaktadır. Hastaların hayatta kalma oranı ile bağlantılı olarak geride kalan ömürlerini kaliteli bir şekilde devam ettirebilmeleri için rehabilitasyon yöntemleri büyük önem kazanmaktadır. Rehabilitasyonun hedefi, fonksiyonu iyileştirmek, bağımsızlığı arttırmak ve komplikasyonları önlemektir. Bu amaçla tedavi öncesinde ve sonrasında fonksiyonel, kognitif, özürlülük ve nörodavranışsal değerlendirimlerin yapılması gerekir. Bu çalışmada TBY geçiren hastalarımızın fiziksel, fonksiyonel, kognitif, nörodavranışsal durumlarını değerlendirmeyi ve etkili faktörleri belirlemeyi amaçladık. Çalışma grubunda yeralan 43 hastanın yaş ortalaması 27.7±9.8 olarak belirlendi ve trafik kazaları etiyolojik faktörler arasında ilk sırayı alıyordu. Fonksiyonel ve kognitif değerlendirimlerde giriş ve çıkış skorları karşılaştırıldığında önemli düzelmeler olduğu saptandı. Koma süresi ve posttravmatik amnezi ile fonksiyonel, kognitif ve nörodavranışsal skorlar arasında önemli ilişki olduğu görüldü. Ayrıca kognitif ve nörodavranışsal özelliklerin fonksiyonel durum üzerinde etkili olduğu görüldü. Sonuçlarımız, TBY'de standart rehabilitasyon programının yararlı olduğunu göstermektedir. Ancak, özellikle kognitif durumun daha detaylı incelenmesi ve kayıplara yönelik yaklaşımlarla rehabilitasyon etkinliğinin artabileceği inancındayız.
Anahtar Kelimeler: Travmatik beyin yaralanması, rehabilitasyon, özürlülük
ABSTRACT
İmprovements in medical care and health have increased the number of individuals surviving traumatic brain injury (TBI). As a result comprehensive rehabilitation has become of greater interest. The disabling consequences of TBI include impairments in physical functioning, cognition, emotions and behavior. This study investigated the changes in functional independence, disability and cognition after the course of inpatient rehabilitation. Our results showed that TBI patients had significant improvements in these aspects of health. In our study group, the mean age was 27.7±9.8 and the motor vehicle accidents were the most common cause. The duration of coma and postraumatic amnesia correlated significantly with functional, cognitive and neurobehavioral scores. Additionally, cognition and neurobehavioral status seemed to effect the functional status. We suggest that standart rehabilitation programs are beneficial in TBI patients but the efficiency of these programs can be increased with a problem oriented rehabilitation approach after the assessment of cognition in detail with more sophisticated methods.
Keywords: Traumatic brain injury, rehabilitation, disability