Bu çalışmanın amacı, izlem polikliniğimizde takip edilen postmenapozal dönemde östrojen replasman tedavisi (ÖRT) alan ve almayan kadınlarda dejeneratif OA sıklığını incelemek ve ÖRT ile diz, kalça ve el eklemlerinde radyolojik dejeneratif değişiklikleri arasındaki ilişkiyi incelemekti. Çalışmaya yaş ortalaması 52.4 ± 3.8 yıl olan 60 postmenapozal kadın dahil edildi. Tüm hastaların demografik ve klinik özellikleri belirlendi. Hastalar ÖRT alanlar ve almayanlar olarak 2 gruba ayrıldı. Tüm hastaların ön arka diz, pelvis el bilek, ve pelvis grafileri çekildi ve Kellgren- Lawrence (K/L) skalası kullanılarak 0-4 arasında skorlandı. El-bilek, diz ve kalça grafilerinde K/L skoru 0 ve 1 olanlar normal; grade 2 ve üzeri olanlar radyolojik OA olarak kabul edildi. ÖRT alan grupta toplam 31, ÖRT almayan grupta 29 hasta bulundu. El-bilek, diz ve pelvis grafilerine ait K/L skorlarının ortalaması ÖRT(+) hastalarda sırasıyla 0.5 ± 0.6, 1.2 ± 0.9, 1.1 ± 0.5, ÖRT (-) hastalarda ise 1.24 ± 0.6, 1.7 ± 0.9 ve 1.3 ± 0.6 idi. El ve diz OA?i ÖRT (-) grupta ÖRT (+) gruba göre istatistiksel olarak anlamlı oranda fazlaydı (sırasıyla p<0.016, p<0.036). Sonuç olarak; demografik ve risk faktörleri kabaca eşleştirilmiş gruplarla değerlendirmemize rağmen ÖRT?nin el ve diz eklemlerinde dejeneratif değişikliklere karşı koruyucu etkisi olduğunu tespit ettik. Bu nedenle anterospektif izlemli ve çok kesitli çalışmalara gereksinim vardır. Hasta sayısını arttırarak ve tüm risk faktörlerini göz önüne alarak yapılacak çok kesitli uzun dönem takipli çalışmalar önermekteyiz.

The aim of this study was to evaluate the incidence of knee, pelvis and hand osteoarthritis (OA) in hormone replacement therapy (HRT) user and nonuser postmenopausal women and to investigate the relationship between estrogen user and the development of radiological degenerative changes. Sixty postmenopausal women with a mean age of 52.4 ± 3.8 years were enrolled to the study. Demographic and clinical properties of the subjects were determined. The subjects were assigned in to two groups as HRT users and non users. Anteroposterior knee, pelvis and hand-wrist radiographs were taken and assessed according to Kellgren- Lawrence (K/L) scale as 0-4. The subjects with K/L grade 0 and 1 were defined as normal and the subjects with K/L grade 2 and above as radiological OA. There was 31 HRT user and 29 nonuser subjects. The mean of the K/L scores of knee, pelvis and hand radiographics were 0.5 ± 0.6, 1.2 ± 0.9, 1.1 ± 0.5 in HRT (+) and 1.24 ± 0.6, 1.7 ± 0.9, 1.3 ± 0.6 in HRT (-). The presence of hand and knee OA was statistically significantly high in non users compared to HRT users. In conclusion; although we evaluated roughly matched demographic and risk factors with in the groups, we found that HRT has protective effects against the degenerative changes in hand and knee joints. So anterospective, cross sectional studies are needed. We suggest long term follow up multiple sectional studies assuming all risk factors with high number of subjects.