ORIJINAL ARAŞTIRMA
Bel Ağrılı Genç Erişkinlerde Lomber ve Servikal Manyetik Rezonans Görüntüleme Bulgularının Karşılaştırılması
Comparison of Lomber and Cervical Magnetic Resonance Imaging Findings in Young Adults with Low-Back Pain
Received Date : 15 Aug 2017
Accepted Date : 20 Sep 2017
Ayla ÇAĞLIYAN TÜRKa, Sevil OKANb, Nurdan FİDANc, Ahmet MUSMULd, Füsun ŞAHİNe
aFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği,
cRadyoloji Kliniği, Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çorum
bFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, Tokat Devlet Hastanesi, Tokat
dBiyoistatistik AD, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Eskişehir
eFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Denizli
Doi: 10.31609/jpmrs.2017-57567 - Makale Dili: TR
J PMR Sci 2018;21(1):15-21
ÖZET
Amaç: Servikal bölgede ağrısı olmayan bel ağrılı genç erişkinlerin, lomber bölge manyetik
rezonans görüntüleme (MRG) bulguları ile servikal bölge MRG bulgularını karşılaştırmak ve bu
bulguların risk faktörleriyle ilişkisini saptamaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaş aralığı 20-40
yıl olan, bel ağrısı olan, boyun ağrısı olmayan 60 hasta alındı. Bel ağrısının süresi, sigara içimi,
travma öyküsü, düzenli egzersiz yapıp yapmadığı, boyu, kilosu ve mesleği sorgulandı. Beden kitle
indeksi (BKİ) hesaplandı. Ağrı, vizüel analog skala (VAS) ile değerlendirildi. MRG’de; herniasyon,
dejenerasyon ve anüler yırtık kaydedildi. Dejenerasyon derecelendirildi. Bulgular:Hastaların ortalama
yaşı 29,82±5,59 yıl, BKİ 25,36±3,82 kg/m2, bel ağrısı süresi 32,02±29,97 ay, bel ağrısı VAS
6,83±1,45 idi. Herniasyon lomber bölgede en fazla L4-5 ve L5-S1 düzeyinde olup; bulging (%45-
36,7), protrüzyon (%41,7-51,7), ekstrüzyon (%8,3-6,7) şeklinde dağılım gösterirken, servikal bölgede
ise en fazla C5-6 ve C4-5 seviyesinde olup; bulging (%51,7-30) ve protrüzyon (%13,3-11,7)
şeklinde dağılım gösterdi. Lomber bölgede 188 (%52,2) seviye normal, 172 (%47,7) seviyede disk
hernisi bulgusu, servikalde ise 234 (%65) seviye normal, 126 (%35) seviyede disk hernisi bulgusu
mevcuttu. Dejenerasyon en fazla L5-S1, L4-5 ile C3-C4, C4-5 seviyelerindeydi. Lomber bölgede
Gr8’e, servikalde Gr5’e ulaşan dejenerasyon saptandı. Lomber disk hernisi (r=0,303) ve dejenerasyonu
(r=0,398) kilo ile servikal bölge disk hernisi (r=0,279) ve disk dejenerasyonu (r=0,273) yaş ile
pozitif ilişkili idi. Lomber ve servikal bölge herni ve dejenerasyon skorları arasında korelasyon
yoktu. Sonuç: Servikal ağrı şikâyeti olmayan genç erişkinlerde de pozitif MRG bulguları olabilmektedir.
Omurganın farklı bölümleri risk faktörlerinden farklı etkilenebilmektedir. Yaş ve BKİ
omurga sağlığını etkileyen risk faktörleri arasında sayılabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bel ağrısı; lomber MRG; servikal MRG; rehabilitasyon
ABSTRACT
Objective: To compare lomber and servical magnetic resonance imaging (MRI) findings
of adults with low back pain without neck pain, and to investigate the association between
findings and risk factors. Material and Methods: 60 patients aged between 20-40 years were enrolled.
Duration of back pain, history of smoking and trauma, regular exercise were questioned.
Height and weight were measured. Pain was evaluated with VAS (visual analogue scale). Herniation,
degeneration, annular tear on MRI findings were recorded. Degeneration was grated. Results:
Mean age was 29,82±5,59 years, mean BMI was 25,36±3,82 kg/m2, mean duration of low back
was 32,02±29,97 months, and mean pain VAS score was 6,83±1,45. Herniation was mostly seen at
the level of L4-5 followed by L5-S1. Bulging (45-36.7%), protrusion (41.7-51.7%), extrusion (83-
6.7%) were detected while C5-6 and C4-5 levels in the servical region, bulging (51.7-30%) and protrusion
(13.3-11.7%). In the lomber region, 188 (52.2%) levels were normal, 172 (47.7%) had disc
herniation, while 234 (65%) were normal, 126 (35%) had disc herniation in cervical region. Degeneration
was observed mostly at L5-S1, L4-5, C3-C4, C4-5. Maximum degeneration score was
grade 8 in the lomber and grade 5 in the servical region. Lomber disk herniation (r=0.303), degeneration
(r=0.398) were positively related to weight, while servikal region (r=0.279, r=0.273)
related to age. The hernia and degeneration scores of the two regions were not correlated. Conclusion:
There may also be positive MRI findings in young adults without cervical pain. Different
parts of the spine may be affected differently from the risk factors. Age, BMI are among the risk
factors affecting spine health.
Keywords: Low-back pain; lumbar MRI; cervical MRI; rehabilitation